Presenteïsme en verminderde productiviteit aanpakken

Versterk uw organisatievitaliteit met data-gedreven inzichten


Werknemers die op zoek zijn naar manieren om de productiviteit te verhogen


Uitdagingen rond verminderde productiviteit

  • Aanwezigheid op werk maar verminderde productiviteit door beperkte motivatie
  • Ontevredenheid over arbeidsinhoud en verstoorde arbeidsverhoudingen
  • Spanningen door suboptimale arbeidsomstandigheden of -voorwaarden
  • Impact van externe factoren zoals financiële zorgen of mantelzorgtaken
  • Productiviteitsverlies door verminderde betrokkenheid en werkplezier

Waarom vraagt dit om actie?

Presenteïsme is een verborgen kostenpost die vaak enorm onderschat wordt. Medewerkers die wel aanwezig zijn maar niet optimaal functioneren, hebben significant impact op de organisatieprestaties. Dit kan voortkomen uit diverse factoren: van onvrede over het werk tot persoonlijke omstandigheden. Het tijdig herkennen en aanpakken van deze signalen is cruciaal voor het behoud van een vitale organisatie en vitale medewerkers daarbinnen..

Werknemers die een warboel proberen te ontrafelen

OperaSana biedt een oplossing voor dit probleem

  • Gerichte monitoring van organisatievitaliteit via gevalideerde methoden (in samenwerking met de wetenschap)
  • Inzet van RI&E, PMO en specifieke medewerkersonderzoeken
  • Implementatie van de KOBADI tool voor kosten-baten analyse
  • Data-gedreven identificatie van knelpunten binnen de organisatie
  • Ontwikkeling van gerichte interventies op basis van meetbare inzichten

Hoe pakken we dit aan?

OperaSana hanteert een wetenschappelijk onderbouwde aanpak waarbij we o.a. gebruik maken van de KOBADI tool (Kosten Baten Duurzame Inzetbaarheid) van TNO. Deze methodiek, gecombineerd met diverse onderzoeksinstrumenten, stelt ons in staat om precies te bepalen waar verbeterpotentieel ligt. Door het systematisch meten en monitoren van organisatievitaliteit kunnen we gericht interventies inzetten die zowel de medewerker als de organisatie ten goede komen.


Werknemers die elkaar helpen om de top te bereiken

Resultaten en voordelen

  • Verhoogde productiviteit door betere motivatie en betrokkenheid
  • Meetbaar inzicht in kosten en baten van vitaliteitsmanagement
  • Verbetering van arbeidsomstandigheden en -verhoudingen
  • Effectieve ondersteuning bij persoonlijke uitdagingen
  • Duurzame verbetering van organisatieprestaties

Wat levert dit uw organisatie op?

Door te investeren in de aanpak van presenteïsme creëert u een werkomgeving waar medewerkers niet alleen aanwezig zijn, maar ook optimaal kunnen presteren. Met behulp van de KOBADI tool maken we de return on investment van vitaliteitsmanagement inzichtelijk. Dit resulteert in verbeterde productiviteit, hogere medewerkerstevredenheid en een sterkere concurrentiepositie voor uw organisatie.



Versterk uw organisatievitaliteit

Ontdek hoe OperaSana uw organisatie kan ondersteunen bij het verhogen van productiviteit en werkplezier.

0 / 2000


Presenteïsme: De verborgen impact op organisaties

Presenteïsme is een groeiend fenomeen in de moderne werkomgeving waarbij werknemers wel fysiek aanwezig zijn op hun werk, maar niet optimaal functioneren of presteren. In tegenstelling tot absenteïsme, waarbij medewerkers afwezig zijn, is presenteïsme vaak moeilijker te herkennen en te meten, maar de impact op organisaties is aanzienlijk.

De kenmerken van presenteïsme

Het verschijnsel manifesteert zich op verschillende manieren. Medewerkers zijn wel op hun werkplek, maar ervaren verminderde concentratie, lagere productiviteit en beperkte motivatie. Ze zijn 'er wel, maar niet echt aanwezig'. Dit kan zich uiten in langzamer werken, meer fouten maken, verminderde creativiteit en een afname in de kwaliteit van werk.

Oorzaken en triggers 

De oorzaken van presenteïsme zijn divers en vaak complex. Als we kijken naar werkgerelateerde factoren, zien we vaak ontevredenheid over de arbeidsinhoud, verstoorde arbeidsverhoudingen met collega's of leidinggevenden, en suboptimale arbeidsomstandigheden. Ook spelen onvrede over arbeidsvoorwaarden, hoge werkdruk, beperkte ontwikkelmogelijkheden, stress en soms juist angst voor baanverlies een belangrijke rol.

Daarnaast zijn er persoonlijke omstandigheden die presenteïsme kunnen veroorzaken. Denk aan financiële zorgen, mantelzorgtaken voor kinderen of ouders, en gezondheidsklachten die niet ernstig genoeg worden geacht voor ziekmelding. Ook mentale uitdagingen zoals lichte depressie of angstklachten en work-life balance problematiek dragen bij aan dit fenomeen.

De verborgen kosten

Onderzoek toont aan dat de economische impact van presenteïsme vaak groter is dan die van ziekteverzuim. Dit manifesteert zich in verminderde productiviteit over langere periodes en een verhoogd risico op fouten en kwaliteitsproblemen. Daarnaast heeft het een negatieve invloed op de teamdynamiek en werksfeer. Op langere termijn zien we een verhoogde kans op burn-out en langdurig verzuim, terwijl ook de klanttevredenheid en servicekwaliteit onder druk komen te staan.

Signalen en herkenning

Presenteïsme kan worden herkend aan verschillende signalen in het dagelijks werk. Dit uit zich in verminderde betrokkenheid tijdens vergaderingen en teamoverleg, toenemend uitstelgedrag en gemiste deadlines. Ook zien we vaak verminderde sociale interactie met collega's, zichtbare vermoeidheid en een gebrek aan energie. Daarnaast nemen kleine fouten en slordigheden toe, terwijl initiatief en creativiteit afnemen.

Preventie en aanpak

Een effectieve aanpak van presenteïsme vereist een integrale benadering op verschillende niveaus. Op organisatieniveau is het essentieel om een open bedrijfscultuur te ontwikkelen waar problemen bespreekbaar zijn. Dit gaat hand in hand met de implementatie van vitaliteitsbeleid en regelmatige monitoring van medewerkerstevredenheid, ondersteund door flexibele werkarrangementen waar mogelijk.

Op leiderschapsniveau speelt de ontwikkeling van coachingsvaardigheden een cruciale rol. Leidinggevenden moeten getraind worden in vitaal leiderschap, het herkennen van signalen en het voeren van effectieve één-op-één gesprekken. Ook de aandacht voor werkdruk en een evenwichtige taakverdeling is van groot belang. 

Voor medewerkers is toegang tot ondersteuning en hulpbronnen essentieel. Dit omvat mogelijkheden voor persoonlijke ontwikkeling, work-life balance coaching en preventieve gezondheidsprogramma's.

Meten en monitoren

Het systematisch meten en monitoren van presenteïsme gebeurt door middel van regelmatige medewerkerstevredenheidsonderzoeken en productiviteitsmetingen. Gezondheids- en vitaliteitsscans, gecombineerd met analyse van werkprestaties en kwaliteitsindicatoren, geven waardevolle inzichten. Maar essentieel is dus het in beeld hebben en houden van het organisatieniveau. Specifieke instrumenten zoals de KOBADI-tool als onderdeel hiervan maken gedegen kosten-baten analyses mogelijk.

Naar een duurzame oplossing

Het aanpakken van presenteïsme vraagt om een langetermijnvisie die zowel de organisatie als de medewerker ten goede komt. Dit betekent investeren in de duurzame inzetbaarheid van medewerkers en de ontwikkeling van een gezonde werkcultuur. Door in te zetten op preventieve maatregelen en vroege interventie, ondersteund door continue monitoring en bijsturing van beleid, kunnen organisaties bouwen aan een toekomstbestendige aanpak.

Door presenteïsme serieus te nemen en proactief aan te pakken, kunnen organisaties niet alleen hun productiviteit verhogen, maar ook bijdragen aan het welzijn en de duurzame inzetbaarheid van hun medewerkers. Dit resulteert uiteindelijk in een sterkere, meer veerkrachtige organisatie met betrokken en gemotiveerde medewerkers. Precies zo ook de europese richtlijn (CSRD) bedoeld is.